Volgens het Gerechtelijk Wetboek heeft de rechter de opdracht om de partijen te verzoenen. Om deze taak concreet in te vullen, richtte de arbeidsrechtbank Antwerpen in 2023 een KMS op. Begin 2024 werd de KMS wettelijk verankerd in het Gerechtelijk wetboek. De procedure wordt nu geregeld in de artikelen 731 tot en met 734/4 van dit Wetboek.
Hieronder vindt u een antwoord op de meest gestelde vragen over de KMS.
Wat is de KMS?
Elke arbeidsrechtbank moet een KMS inrichten. Deze bestaat uit een voorzitter, rechter in de arbeidsrechtbank, en twee rechters in sociale zaken, van wie de ene benoemd is als werkgever en de andere als werknemer. Samen met de partijen proberen de rechters een minnelijke schikking te bereiken in zaken die voor dading vatbaar zijn. Hieronder vallen de contractenzaken. Dit zijn de conflicten tussen een werknemer en een werkgever in het kader van de arbeidsovereenkomst.
Wie kan een beroep doen op de KMS?
Zowel een werknemer als een werkgever kan het initiatief nemen om een geschil voor te leggen aan de KMS. Ook wanneer er (nog) geen zaak loopt bij de arbeidsrechtbank, kunnen de partijen zich richten tot de KMS. De partijen kunnen zich bij de KMS laten bijstaan door een advocaat of vakorganisatie.
Er loopt al een zaak ten gronde bij de arbeidsrechtbank. Kan men nog een beroep doen op de KMS?
Ja. Eén van de partijen kan tijdens de procedure het initiatief nemen om de zaak voor te leggen aan de KMS. Ook de rechter kan de zaak doorverwijzen naar de KMS, tenzij alle partijen daartegen gekant zijn.
Bij welke afdeling van de arbeidsrechtbank Antwerpen kan men terecht?
In alle afdelingen van de arbeidsrechtbank Antwerpen kan worden verzocht om een procedure voor de KMS op te starten. Er werd echter enkel een KMS ingericht in de afdelingen Antwerpen en Hasselt. Verzoeken van de afdelingen Mechelen en Turnhout zullen dus worden behandeld in de afdeling Antwerpen. Verzoeken van de afdeling Tongeren zullen worden behandeld in de afdeling Hasselt.
Kan men om het even welke zaak aan de KMS voorleggen?
Nee. De KMS kan enkel een verzoening nastreven in geschillen over arbeiders- of bediendencontracten. Men kan zich zowel tijdens als na de arbeidsovereenkomst tot de KMS wenden. Voor geschillen in verband met uitkeringen (werkloosheid, ziekte, invaliditeit, pensioenen,…), sociale bijstand, socialezekerheidsbijdragen, administratieve geldboeten, arbeidsongevallen en beroepsziekten, en de collectieve schuldenregeling kan u niet terecht bij de KMS.
Is men verplicht om een zaak aan de KMS voor te leggen?
Nee. Het is mogelijk om een zaak bij de arbeidsrechtbank in te leiden zonder ze eerst aan de KMS voor te leggen. Een poging tot verzoening is immers gebaseerd op vrijwilligheid. Dit betekent dat de partijen niet kunnen worden verplicht om aanwezig te zijn. Indien de partijen toch aanwezig zijn, heeft de arbeidsrechter, bijgestaan door rechters in sociale zaken, een verzoenende rol. De rechter zal daarbij geen schikking opdringen aan de partijen. Indien er ernstige aanwijzingen zijn dat de ene partij geweld, bedreigingen of enige andere vorm van druk gebruikt of heeft gebruikt ten aanzien van de andere partij, dan zal de rechter nagaan of zij vrij toestemt.
Stopt de verjaringstermijn tijdens de poging tot verzoening bij de KMS?
Indien het verzoek tot minnelijke schikking een aanspraak op een recht bevat, schorst het verzoek gedurende een maand de verjaring van de aan dit recht verbonden vordering. Het verschijnen van de partijen op de zitting van de KMS schorst de verjaring voor de duur van de minnelijke schikking. Het arbeidsrecht wordt gekenmerkt door korte verjaringstermijnen (in sommige gevallen slechts één jaar na het einde van de arbeidsovereenkomst). Indien een eis verjaard is, kan de arbeidsrechtbank daar niet meer over oordelen.
Waarom zou men naar de KMS komen?
De KMS heeft verschillende troeven:
- Vertrouwelijkheid: alles wat wordt gezegd of geschreven in het kader van de zitting van de KMS is vertrouwelijk. Schending van deze vertrouwelijkheidsplicht kan gesanctioneerd worden. De rechters die trachten de partijen te verzoenen in de KMS, zullen nooit zetelen in een procedure ten gronde tussen dezelfde partijen.
- Kosteloos: er is geen rolrecht verschuldigd en er zijn evenmin andere proceskosten.
- Snel, laagdrempelig en informeel: op eenvoudig verzoek kan de verzoeningspoging bij de KMS worden opgestart. Bij voorkeur gebruikt men het standaardverzoekschrift dat online beschikbaar is, maar het verzoek kan ook mondeling gebeuren. Een verzoekschrift kan worden neergelegd via e-deposit, in papier op de griffie van de arbeidsrechtbank of worden opgestuurd. Vervolgens roept de griffier de partijen binnen de maand op in raadkamer. De verzoeningspoging verloopt mondeling. Er kunnen documenten worden meegebracht.
- De expertise van de rechters en het neutrale terrein kunnen een positieve invloed hebben op het bereiken van een akkoord.
- De partijen behouden zelf de controle over het verloop van de verzoeningspoging. Zij kunnen deze altijd stopzetten.
- Bij een akkoord is de kans op vrijwillige naleving groter.
- Als er nog geen zaak loopt bij de arbeidsrechtbank en de partijen bereiken een akkoord, kan dit worden vastgelegd in een proces-verbaal van minnelijke schikking ondertekend door alle partijen, de rechters en de griffier. Dit proces-verbaal heeft dezelfde waarde als een vonnis. Wanneer één van de partijen het akkoord niet vrijwillig naleeft, kan de andere partij een uitgifte (een officieel getekende kopie) van het proces-verbaal bestellen op de griffie. De gerechtsdeurwaarder kan het proces-verbaal dan laten betekenen en gedwongen uitvoeren. De kosten van betekening en uitvoering moeten worden gedragen door de partij die het akkoord niet vrijwillig uitvoert. Beroep is niet mogelijk.
Als er al een zaak ten gronde loopt bij de arbeidsrechtbank en de partijen bereiken een akkoord in de KMS, kan dit worden vastgelegd in een akkoordvonnis. Ook dit kan gedwongen worden tenuitvoergelegd en in principe is geen beroep mogelijk.
Standaardverzoekschrift :
Contact:
Arbeidsrechtbank Antwerpen - afdeling Antwerpen
Bolivarplaats 20/5
2000 Antwerpen
03 257 82 20
Arbeidsrechtbank Antwerpen - afdeling Hasselt
Parklaan 25/5
3500 Hasselt
011 37 43 27